Het vervoer voor je wandelvriend

Ook al staat je wandelpaard misschien gestald in een gebied waar heel wat mogelijkheden zijn om op buitenrit te gaan, het kan ook fijn zijn om eens op verplaatsing te kunnen gaan. Misschien pik je eens een endurance wedstrijdje mee, of neem je deel aan een trektocht van één of meerdere dagen. Of misschien gebruik je je vervoer om de spieren en conditie van je wandelpaard te onderhouden met een wekelijkse dressuur- of springles. In dit artikel geef ik je praktische informatie mee over hoe je op verplaatsing kan gaan met je wandelpaard. 

Trailerladen
Toen ik Ulaan een 2-tal jaar had, was het voor mij duidelijk dat ik graag meer op verplaatsing wou gaan rijden. Doordat we op dat moment slechts heel af en toe met een trailer op pad gingen, was het trailerladen voor ons een pijnpunt. Ulaan ging er niet graag op, wat voor de nodige frustraties zorgde en mij heel onzeker maakte. Dat deed mij de reflex maken, dat ik dan wel een trailer zou kunnen huren voor mijn sporadische uitstapjes, maar dat we veel tijd gingen verliezen door het laden. Ik wou dus ook kunnen oefenen tussendoor, door kleine uitstapjes te maken, wat ons beiden het vertrouwen gaf om het gewoon te doen. Een kans op een goede tweedehands trailer diende zich aan en een paar maanden later volgde ook een SUV die hem mocht trekken! Het trailerladen bleef nog even “een ding” en bij mijn eerste uitstapjes had ik altijd iemand mee die mij praktisch ondersteunde. Het was evengoed voor mij een vertrouwenskwestie die moest worden opgebouwd, als voor mijn paard. Met de nodige tijd en herhaling, kwam er een dag dat ik het eens alleen moest doen. En gewoon door het frequent gedaan te hebben en te weten dat we het konden, waren we vertrokken. Sowieso blijft het een aandachtspunt voor mij om voldoende leiderschap op te nemen rond de trailer. Gebruik ik deze te vaak enkel voor dierenartsbezoekjes of minder leuke dingen, heeft Ulaan wat meer overtuiging nodig. Deze winter merkte ik dat het laden in het donker ook weer een uitdaging bood. Door het jaren niet te doen, was de hulp-verlichting op mijn trailer ook niet meer onderhouden. Dit heb ik laten herstellen om het ons praktisch comfortabel te maken en het laden terug business as usual te maken.

Fergus the Horse by Jean Abernethy (c)

Voor veel combinaties is het trailerladen een uitdaging en dat is ook niet zo abnormaal. Het is voor een paard als vluchtdier, tegennatuurlijk om in een besloten ruimte te gaan. Daarbij moet hij ook nog de controle over zijn voeten afgeven. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat dit op een  veilige en stressloze manier kan gebeuren. Heb je het voordeel om met een jong paard aan de slag te kunnen gaan, neem het trailerladen al spelenderwijs mee in je algemene training. Start je met een ouder paard, dan kan het zijn dat hij of zij al geroutineerd is in het laden. Of misschien heeft hij of zij net minder leuke ervaringen gehad op de trailer en test hij je leiderschap. Dit kan hij tonen door zich angstig of net dominant op te stellen. Laat je in dat geval begeleiden door een vriend of instructeur, die de lichaamstaal van je paard leest, maar vooral ook jouw reactie daarop kan begeleiden en je kan coachen om de juiste reactie in jezelf wakker te maken.

Tot slot, mijn mening is dat het met trailerladen een kwestie is om het vooral te doen en vertrouwen te winnen door regelmatig op verplaatsing te gaan zonder al te veel tijdsdruk.

Het vervoer
Er zijn uiteraard verschillende manieren om een paard te transporteren: met een kleine of grote vrachtwagen, voor internationaal transport zelfs met trein, boot of vliegtuig.  Echter is de combinatie auto met een trailer de meest courante manier voor veel recreatieruiters. Aangezien dit voor mezelf ook de meest gekende methode is, zoom ik daar even verder op in.

Trailers zijn er in alle maten en gewichten. Je hebt trailers voor één paard, anderhalf paard (dat is niet letterlijk zo, maar slaat op het vervoer van een merrie met veulen), twee paarden of zelfs meer. Bij de aanschaf van een trailer, sta je er dus best  bij stil hoeveel paarden je wil kunnen vervoeren. Zelf heb ik één paard, maar ik wou wel de mogelijkheid om iemand te kunnen meenemen - met twee op uitstap gaan, kan des te plezanter zijn - dus ik koos voor een tweepaardstrailer. Dit dien je dan ook mee te nemen in de keuze van wagen die het geheel zal moeten trekken, en het behalen van een BE rijbewijs, maar daar kom ik later op terug.  Mogelijks is het bij jou omgekeerd, en is je huidige wagen bepalend voor de keuze van je trailer. 

Waar moet je rekening mee houden om je combinatie samen te stellen?

• Maximaal toegelaten massa (MTM): Eenvoudig gezegd is de MTM het maximaal totale gewicht dat een auto, samen met de benzine, de bestuurder, alle passagiers en de volle lading mag wegen. Ook een trailer heeft een MTM die aangeeft hoeveel de trailer inclusief lading mag wegen. Dat gewicht wordt bepaald door de fabrikant. Die weet immers hoe sterk het voertuig is gemaakt. Als je de auto of trailer nog zwaarder zou beladen, dan voldoet hij niet meer aan de veiligheidsnormen. Dus met een rijbewijs B mag je rijden met auto's waarvan de MTM 3500 kg mag bedragen.
• Massa in beladen toestand (MBT): De MBT is het echte gewicht van de auto/trailer en van de personen en van de lading. Stel dat je onderweg wordt gewogen bij een controle, is dit gewicht van tel.
• Trekkracht van de wagen: Hoeveel gewicht kan het chassis van de auto aan, welk gewicht heeft de auto zelf en wat is het gewicht waarmee de motor in de auto belast kan worden? Op basis van deze vragen bepaalt de autofabrikant wat een veilig gewicht is voor de auto om te trekken.
• Geremd versus ongeremd gewicht: Geremd gewicht is het maximale gewicht op een aanhanger, caravan, boot- of paardentrailer die in staat is zelf te remmen. Ongeremd gewicht is het maximale gewicht op een aanhanger, caravan, boot- of paardentrailer die niet in staat is zelf te remmen. Je mag in de meeste gevallen meer geremd gewicht trekken dan ongeremd gewicht.

Met andere woorden: je moet aan het rekenen vooraleer je met je paard op de weg gaat:

• Wat is de MTM van mijn auto?
• Wat is de trekkracht van mijn auto?
• Wat is de MTM van mijn trailer?
• Wat is het gewicht van mijn paard?

Gemiddeld weegt een paard 600 kg. Het exacte gewicht van je paard kun je te weten komen door hem of haar te wegen. Dit zou je kunnen doen op een weegbrug, in een dierenkliniek,... Heb je die mogelijkheid niet, dan kan je op basis van ras en stokmaat een inschatting maken. De gegevens rond auto en trailer vind je in de technische fiches (online of bij de papieren van je voertuig). Op Caravantrekker kan je bij het getrokken voertuig ook kiezen voor “paardentrailer”. Dit geeft de mogelijkheid om simulaties te maken voor een combinatie auto-trailer. Uiteindelijk bepalend is het werkelijke gewicht van de aanhangwagen (MBT), niet de MTM. Een voorbeeld: mijn tweepaardstrailer weegt 900 kg en heeft een MTM van 2000 kg. Mijn paard weegt 550 kg. Dan kan ik deze trailer met één paard trekken, met een wagen die 1500 kg mag trekken.

In de verhuur worden ook vaak tweepaards-camionettes aangeboden. Zo’n camionette rijdt ook meer zoals een grote bestelwagen, je hoeft daar weinig rekening mee te houden bij t manoeuvreren. Dit kan zeker ook goede optie zijn als je wat te onzeker bent om te manoeuvreren met een sleep achter je. Als de MTM daarbij ook nog onder de 3500 kg blijft, mag je deze met een B-rijbewijs besturen. Ga je zeer regelmatig op verplaatsing en is een zwaardere wagen niet direct zinvol voor jou, bijvoorbeeld omdat je al een bedrijfswagen hebt, dan kan het zeker ook een optie zijn om de aanschaf van een (tweedehands) camionette te overwegen. Opgelet: ook hier moet je goed aan het rekenen en de MTM bewaken. Met twee gemiddelde paarden van 600 kg, zit je vaak al tegen de limiet. Is de MTM > 3500 kg, dan heb je een C-rijbewijs nodig. Voor een aanhangwagen heb je afhankelijk van het gewicht ook weer een BE of CE rijbewijs nodig. Meer over het BE-rijbewijs verder in dit artikel.

Tips bij het kiezen en onderhoud van je vervoer:

• Bespaar niet op de aankoop van een trailer. Meestal gaat hij langer mee dan je wagen en het is tenslotte het vervoer voor één van je beste vrienden. Controleer het houtwerk goed bij aankoop van een tweedehandstrailer en kies zelfs bij voorkeur voor een trailer met aluminium bodem. Doorheen de tijd zijn deze degelijker en minder onderhevig aan breuk. 
• Zorg dat je wagen voldoende reserve heeft in PK’s/trekkracht, zodat je comfortabel kunt invoegen in het verkeer. Ken ook de trekkracht van je wagen om in te schatten of je bijvoorbeeld makkelijk gebieden met meer helling in kan (Ardennen, Eifel Gebergte,...). Op basis van de terreinen waar je moet op rijden, kan het ook zinvol zijn om al dan niet te kiezen voor een wagen met 4x4 aandrijving. Laat je bij de keuze van je wagen adviseren door een betrouwbare garage. Zij kennen vaak de sterktes en zwaktes van bepaalde merken en/of modellen en kunnen je daarin begeleiden om een goede keuze te maken.
• Een trailer is een voertuig wat grotendeels stil staat, wat maakt dat de banden op bepaalde plaatsen extra druk krijgen. Hierdoor bestaat er kans dat het geweven net van staaldraden in de band breekt en de band oververhit geraakt waardoor er een risico is op een klapband. Het is het dus aan te raden om, ongeacht de zichtbare slijtage, je banden om de 5-7 jaar sowieso te verwisselen. Laat hierbij ook je reservewiel nakijken en eventueel vervangen door één van je meer recente banden. Tip: de productiedatum kan je terugvinden in de belettering van de band. Sowieso is het ook aan te bevelen om regelmatig de bandendruk van je trailer te controleren. De ideale bandendruk is 2,5 à 3 kg. Deze indicatie is eveneens terug te vinden op de band zelf.
• Hou er ook rekening mee dat zowel je auto als trailer jaarlijks naar de keuring moeten. Voor beide sluit je ook een verzekering af. 

Bronnen: Rijbewijs online en Brink  

Het rijbewijs
Afhankelijk van de combinatie vervoer die je maakt, zal je ook een extra rijbewijs moeten afleggen. Dit is een uitbreiding op je B-rijbewijs en de meest voorkomende is BE. Het rijbewijs B met code 96, wordt maar heel zelden afgelegd. Aangezien je toch een examen moet doen voor beiden, is het het meest interessante om direct voor het BE-rijbewijs te gaan, waarbij je de combinatie met de grootste MTM mag besturen. Hieronder een overzicht van de wettelijke regelingen.

Bron: Vlaanderen.be

Over het BE-rijbewijs:

• Je moet minimum 18 jaar zijn om dit rijbewijs te mogen behalen
• Dit is enkel een praktijkexamen, de theorie hoef je niet opnieuw af te leggen
• Je kan dit rijbewijs afleggen met een voorlopig rijbewijs (model 3). Je mag ten vroegste 1 maand na uitgifte examen afleggen en moet de geldigheidsduur van het voorlopig rijbewijs respecteren. Gemiddeld is dit 12 maanden. Je rijdt steeds met een begeleider. Een tweede optie is 8 uur praktijkles volgen bij een erkende rijschool. Nadien mag je direct je examen gaan afleggen.

Bereid je goed voor op het examen! 

• Zorg dat je de juiste documenten mee aan boord hebt. 
• Daarnaast moet je combinatie voldoen aan een aantal algemene voorwaarden. Een belangrijk aandachtspunt is erover te waken dat je sleep (auto + trailer) in totaal 9 meter lang is. 
• De proef bestaat uit een onderdeel op privé-terrein, waarbij je een aantal manoeuvres uitvoert. Zorg ervoor dat je deze goed in de vingers hebt. Daarnaast doe je een proef op de openbare weg.
• De examinator zal je ook een aantal algemene en/of technische vragen stellen. Bijvoorbeeld; hoe je correct uit de wagen stapt, waar de koelvloeistof zit,...

Lees dus zeker goed de brochure na die via SBAT te verkrijgen is.

Het kostenplaatje
Een trailer kan je vaak al huren voor 40 à 60€ per dag, op voorwaarde dat je een wagen hebt die hem mag trekken en het juiste rijbewijs kan voorleggen. Voor een paardencamionette betaal je gemiddeld 100 à 120€ per dag. Afhankelijk van hoe vaak en hoe lang je op pad gaat, is de afweging huren of kopen zeker de moeite waard.

Met welke kosten moet je nu rekening mee houden bij de aanschaf van een trailer?

• Aankoop: voor een goede tweedehands tweepaardstrailer, trek je best een budget uit van 3000-5000€. Voor een nieuwe trailer kan je rekenen op 5000-7000€.
• Jaarlijkse keuring: ±40€
• Verzekering: in mijn geval ±35€, bovenop mijn auto verzekering. Deze omvat trouwens ook pechbijstand voor auto én trailer. Een uitbreiding op de normale polis die een extra geruststelling biedt.
• Wegenbelasting: ±80€
• Onderhoud: mijn trailer is van bouwjaar 2000 en heb ik tweedehands gekocht in 2008. Ik gok dat ik in die periode maximum 500€ kosten heb gemaakt, waarbij het vernieuwen van het hout van de laadklep de grootste kost was. Verdere kleine onderhoudskosten zijn gedetecteerd geweest bij de autokeuring, dus persoonlijk vind ik deze jaarlijkse check-up altijd wel een geruststelling. 
• Banden: 4 nieuwe banden om de 5-7 jaar ±50-70€/band. 

Mijn praktische organisatie
Om op verplaatsing te gaan, heb ik in de loop van de jaren een aantal routines en controles ontwikkeld. Dit gaat zowel over wat mee gaat, als over bepaalde handelingen. Op die manier kan ik een tijdsinschatting maken van de voorbereiding, tot het moment dat ik effectief wil vertrokken zijn. Daarnaast deel ik ook nog een paar praktische aanpassingen aan mijn trailer, die het comfort verhogen.

• Mijn trailer heeft geen zadelkamer, dus alles spullen gaan mee in de auto. Dit maakt dat ik zo economisch mogelijk tracht te laden. Bij vertrek wordt de auto dus als eerste ingeladen met alle nodige spullen. Hiervoor heb ik een mentale checklist van de belangrijkste spullen: zadel, singel, onderlegger/pad, hoofdstel en helm. Eventueel ook nog een zweetdeken, een borstel,... Als ik op weekend ga heb ik een uitgebreidere checklist afhankelijk van locatie, seizoen, activiteiten.
• Bij het aanpikken van de trailer voer ik ook nog een aantal controles uit. Zo check ik de lichten, maar ook of de trailer goed is aangepikt. Op het moment dat je de trailer aan de trekhaak van de auto geklikt hebt, kan je het neuswiel van de trailer weer even naar omhoog draaien. Zie je dat je auto hierop mee naar boven lift, dan weet je dat de trailer goed vast hangt aan de auto.
• Mijn paard poets ik voor dat hij op de trailer gaat, zodat ik daar op bestemming geen tijd meer hoef in te steken. Ook bespaart het mij ruimte om geen poetskist mee te nemen. Opzadelen doe ik altijd terplaatse.
• Verder zorg ik voor een degelijk stalhalster, wat correct gesloten is aan alle gespen. Transportbeschermers vind ik niet altijd zo zinvol, omdat ik bij langer transport al heb ondervonden dat ze wel eens afzakken. Zelf gebruik ik ze dus enkel in bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld als mijn paard nog aan het bekomen is van de sedatie na een tandartsbezoek. Een staartbeschermer gebruik ik standaard, omdat de klep van mijn trailer van een ruw materiaal is.
• Mijn paard staat altijd links op de trailer. Dit omdat de wegen over het algemeen naar rechts afhellen en het dus beter is voor de stabiliteit van de trailer om het gewicht links te zetten. Neem je twee paarden mee? Dan zet je de zwaarste links.
• Hooi neem ik zelden tot nooit mee onderweg. Ulaan eet niet op de trailer en wanneer er twee paarden in staan kan dat een punt van discussie zijn, zeker als ze mekaar minder goed kennen. Wil je wel hooi geven op de trailer? Dan gaat mijn voorkeur uit naar een hooizak, omdat ik dat persoonlijk veiliger vind dan een net waar gehaperd kan worden in de mazen. Op mijn trailer is er een watertankje van 60 liter geïnstalleerd. Voor intensievere ritten (zoals naar zee), daguitstappen of langere autotrips, zorg ik dat dit gevuld is en dat ik een drinkemmer mee heb. 
• Tot slot zijn er op mijn trailer 2 ogen gemonteerd, waaraan paarden kunnen vastgebonden worden om bijvoorbeeld op verplaatsing te kunnen opzadelen. Daarnaast is er ook een buitenspot geïnstalleerd, met een schakelaar aangesloten op het electrisch circuit van de trailer. Deze schijnt op de laadklep en samen met de vaste binnenverlichting, is dit een grote hulp bij het laden in het donker.

Nog een aantal nuttige links

• Algemene landingspagina rond transport op PaardenPunt Vlaanderen 
• Brochure met basisinformatie over de regelgeving rond (inter)nationaal transport van paarden 
• Paardenwelzijn tijdens transport
• Bestuurders van commercieel transport moeten een bewijs van vakbekwaamheid voorleggen

Met je wandelpaard op verplaatsing kunnen gaan rijden, het is een grote vrijheid die erbij komt en het verruimt je wereld. Door samen dingen te ondernemen versterkt het ook jullie band, je bent namelijk in een andere omgeving en nog meer op elkaar aangewezen dan in de thuisomgeving. Als je de mogelijkheid hebt om van vervoer gebruik te maken of er zelf in te voorzien, kan dat een mooie volgende stap zijn op jullie pad samen. Informeer je goed en doe degelijke investeringen, zodat alles zo veilig en comfortabel mogelijk kan verlopen. Ga op verkenning, doe dingen samen en geniet er van!

Groetjes, namens Ulaan en mezelf,
Ivy

 

teamvantroje.be